Kolum ni VILLAMOR C. VISAYA JR. (Nailathala ito sa July 26 – August 1, 2025 print edition)
Sa kabutihang palad para sa mga pro-Duterte, legal na ibinasura ang impeachment case laban kay Bise Presidente Sara Duterte.
Dumating ito matapos ang desisyon ng Korte Suprema, na binanggit ang kaso bilang “hindi konstitusyonal” at isang paglabag sa isang taong pagbabawal sa konstitusyonal na paghahain ng maraming reklamo sa impeachment, isa sa mga pangunahing karapatan na ipinagkaloob sa mga opisyal na maaaring i-impeach.
Si Senior Associate Justice Marvic Leonen ay tahasang nagsabi: “Hindi binibigyang-katwiran ng layunin ang paraan. May tamang paraan para gawin ang tamang bagay sa tamang oras. Ito ang kahulugan ng tuntunin ng makatarungang batas. Ito ang kahulugan ng katarungan o tamang proseso ng batas, kahit para sa impeachment.” Mahusay ang pagkakasabi, walang pag-aalinlangan.
Nakakalito, sa katunayan, na ang mga Artikulo ng Impeachment laban kay Duterte na itinuturing na labag sa konstitusyon, ay nakaranas ng hindi nararapat na proseso at kawalan ng katarungan.
Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbigaydiin sa kawalan ng hurisdiksyon ng Senado na hawakan ang kaso ng impeachment. Hindi pa napawalangsala ang Bise Presidente, na siyang tamang pagpapalagay.
Gayunpaman, ang bagong reklamo sa impeachment na isasampa ng mga petitioner ay hindi maaaring isampa bago ang Pebrero 6, 2026.
Bakit? Alam ng mga abogado o estudyante ng batas na malinaw ang Konstitusyon ng Pilipinas: “Walang impeachment proceedings ang maaaring simulan laban sa parehong opisyal nang higit sa isang beses sa loob ng isang taon.” Dapat pasanin ng Kamara de Representante ang bigat ng pagtikim ng sarili nilang gamot dahil sa pagkakaroon ng apat na reklamo sa impeachment para sa graft at korapsyon, panunuhol, pagtataksil sa tiwala ng publiko, at iba pang malalaking krimen na isinampa laban kay Duterte sa loob ng tatlong buwan.
Ang angkop na proseso ay nagtatakda na ang isang respondent “ay dapat binigyan ng pagkakataong marinig tungkol sa mga artikulo ng impeachment” bago ito ipinadala sa Senado. Ang desisyon ng Hudikatura, bilang Pinakamataas na Hukuman, ay dapat sundin.
Hindi ito nangangahulugan na ang mga sangay ng lehislatura at ehekutibo ng pamahalaan ay nasa ilalim ng hudikatura. Nangangahulugan lamang ito na gumagana ang sistema ng hudikatura.#
