(Nailathala sa BALITANG HILAGA, Sept. 7 – 13, 2024 print edition)
Ang dating masaganang Aramang, isang lokal na spider shrimp na sikat sa buong mundo, ay patuloy na humihina sa paglipas ng mga taon sa pinakahilagang bayan ng Aparri sa Cagayan, hindi salamat sa diumano’y black sand mining o diumano ay nakatago sa dredging ng ilog.
Gayunpaman, umaasa ang taong bayan na walang hanggan ang pag-asa habang sinisikap ng mga hakbangin sa pag-iingat na ibalik ang mga tirahan na mahalaga sa kaligtasan ng Aramang at matiyak ang pangmatagalang pagpapanatili ng iconic na species na ito.
Ang mga tagapagtaguyod ng kapaligiran ng Aparri na binubuo ng mga mangingisda at tagasuporta dito ay naniniwala pa rin na sa kabila ng mga hamon, may pag-asa na abot-tanaw.
Ang mga pagsisikap ay isinasagawa upang itaas ang kamalayan tungkol sa kalagayan ng Aramang at isulong ang proteksyon nito, dagdag nila.
Habang nagsusumikap ang mga Cagayano na pangalagaan ang likas at kultural na pamana ng Cagayan, huwag kalimutan ng mga tao ang kaiga-igaya na Aramang, na ang nawawalang presensya ay nagsisilbing matinding paalala ng kahinaan ng mga ekosistema at ang kahalagahan ng sama-samang pagkilos sa pangangalaga nito.
Sa pag-iingat sa Aramang, hindi lamang pinoprotektahan ng mga tao ang isang tradisyon sa pagluluto kundi pinarangalan din ang mayamang tapiserya ng buhay na tumutukoy sa rehiyon.
Totoo, ang pangingisda ang buhay ng Aparri at ang pagkakakilanlan ng mga tao nito ay malapit na nakaangkla sa mga katubigan nito.#
