Nobela ni RUDY S. CONTILO (Nailathala sa BALITANG HILAGA, Aug. 31 – Sept. 6, 2024 print edition)
(Maika-52 a Paset)
NAKAIR-IRTENG ti rupa ni Kapitan Enteng a nangawat iti selpon. Kimmayakay daytoy kadagiti kasangsangona. Saanna a kayat a mangngegda dagiti pagsaritaanda ken ni Ka Zoilo.
“Masikoranakon!” kinuna a dagus ni Kapitan Enteng idi mangngegna nga ag-hello ni Ka Zoilo. “Ania ti mapaspasamaken? No makalasat dayta a Teniente Charlito, delikado!”
“Relaks, kap. Awan ti nakailasin kadagiti taok!” insungbat ni Ka Zoilo. “Aggarawkayon, a! Asidegen ti eleksion. Diak kayat ti maabak!” indagsen ti kapitan a pagna a pagna ken pasaray tumangad.
“Agur-uraykami la ti tiempo, kap. Isarunomi daydiay nga Angkuan no kasapulan!” “Rumbeng laeng! Tapno saan met a masayang ti imbayadko kadakayo!” nagpigerger ti boses ti kapitan.
“Adayo a masayang, kap! No nasken, dakami ti manganup kadakuada!” insippaw ni Ka Zoilo. Narubruban ti rurod ni Kapitan Enteng. Adu koma pay ti kayatna nga ibilin ken damagen. Ngem iniddepan ketdin ni Ka Zoilo.
“Buisit! Diak pay nalpas a nagsarita!” ingngarietna. Kurang la nga ibarsakna ti selpon ken ni Mary iti pungtotna. “Kap, saannaka nga iniddepan. Lobat ti selponko!” kinuna ni Mary nga umis-isem.
NAGPAKPAKAASI ni Carlota ken ni Angkuan. No manon nga aldaw nga ilawlawagna ti kinagulo ti sinerrek daytoy a lubong ti politika. Desidido a mangpayatras iti kandidatura ti asawana.
“Saanak nga agsubli iti America no saanka a kadua!” impettengna.
“Sweetheart, laglagipem a saan laeng a ti dayawko ditoy ti nakataya. Anianto laengen ti ibaga dagiti kalugarantayo? Tangken tabungawak? Nga inrubok laeng ida? Ta pinanamnamaak ida sa agatrasak met laeng?” panangipalawag ni Angkuan idi saan latta nga inggaan ni Carlota.
“Ikannakami koma met iti gundaway, Johnny. Maibturam ti mayadayo kadakami? Saanta nga umub-ubing? Dimo kayat nga iliwen dagiti appokom idiay America? Iti video call laeng a makasarsaritadaka. Iliwem koma met nga aywanan, ubbaen ida…” impakaasi ni Carlota.
Napaanges iti nauneg ni Angkuan. Uray kasano a panangay-ayona iti asawana, ipatangken latta daytoy nga agatras. Awan kano ti gangganabenna iti politika. Buong laeng ti ulo. Kasano nga ilawlawagna iti asawana nga adu ti arapaapna para iti barangayda? Kasano nga allukoyenna a mangtulong koma ketdi kenkuana? Maawatanna ti asawana. No agpili iti pamilia wenno politika, napatpateg kenkuana ti pamilia.
Napateg ti pamiliana. Nagsakripisio tapno mapaadalna dagiti annakna. Dayta ti nagpangalanda no apay a nadanonda ti arapaapda iti biag. Ammona, kayat la ketdi met dagiti annakna ti agsubalit iti adu a sakripisiona kadakuada. Isu a kayatda nga agdedennadan iti America. Ngem ammona, saan pay nga ita ti panawen. Ammona, adda napateg a misionna iti Kakamanguegan. Saanna a mabalin a tallikudan dagiti kabarangayanna.
“Palubosandak, sweetheart, uray maysa laeng a termino. Ikarik, maysa laeng a termino no ited ti gasat a mangabakak iti daytoy nga eleksion,” inyunnoy ni Angkuan. Nabayag a naperreng ni Carlota. Nagsalip dagiti matada.
Am-ammon ni Angkuan ti asawana, Addaan daytoy iti prinsipio. Ammona nga adda met ti riknana kadagiti kabarangayanda. Saan a mailibak kenkuana ti kasasaad dagiti kalugaranda. A no adda man simmaliwanwan, manmano laeng. Ad-adu kadakuada ti umar-araraw agingga iti agdama.
Saanen a nagun-uni pay ni Carlota. Naliday dagiti matana a timallikud a simrek iti kuartoda. Nagsennaay ni Angkuan. Naikararagna a sapay ta maawatanto met laeng ti kaingungotna.
ITI panagbakasion ni Carlota, saan a di maliklikan ni Angkuan ti agdanag. No mabalin, saanna a kayat a mairamraman ti asawana iti kinagulo ken kinarugit ti politika.
No namin-anon a ginandat daytoy ti sumurot iti kampaniada. Ngem inlawlawag ni Angkuan a saan a mabalin a makibiang ti asawana. Malaksid ngamin a dina kayat a mairamraman no adda mapasamak a saan a nasayaat, dina pay kayat a masiripan ida da Kapitan Enteng iti isyu.
“US Citizen-ka, sweetheart. Narigaten amangan no pabasolendaka a makibibiang iti politika,” kinuna ni Angkuan.
“Ditoyka laengen balay, sika ti mangasikaso kadagiti sumangpet a sangaili, pinangay-ayo pay ni Angkuan.
NO MANO nga aldaw a nagpampanunot ni Kapitan Enteng. Agsakiten ti ulona. Nasken a baliwanda ti estratehiada. Maar-arusda latta iti surbey. Saan unay a makapagdakiwas dagiti taona.
Agamakda a maapput ida dagiti agrekorida a pannakabagi ti linteg. Manipud idi mapasamak ti pannambang iti Kakamanguegan, pasaray agdakiwas ti patrol dagiti polis.
Nangemkem. Kasla makulkol ti utekna. Ania ti aramidenna? “No awatenda ti kuarta, ikarida met ti butosda, kap!” kinuna ni Kagawad Esco.
“Ti dakesna, alistoda nga umawat. Ngem mangngegmo met a dumayamudomda!” ingngilangil ni Kagawad Banong.
“Doble kara dagiti buisit!” imper-ak ni Kapitan Enteng. “Dagiti dadaulo dagiti agtutubo, nakasaritayon ida?” kinuna ti kapitan idi malagipna dagiti agtutubo a mangipagpagna ken ni Angkuan.
“Dagidiay ti nakarit, kap!” ni Mary ti simmungbat. “Kuartayo la ta kuartayo kunada ketdin idi padasenmi a kasarita ida!” ingngilangilna.
Nangurat ti aggitebgiteb a pispis ti kapitan. Agaluad dagita nga agtutubo. Apaman a malpas ti eleksion, suruanna ida iti leksion. Adunto ti masapulda kenkuana. Parigatennanto ida.
Medio agpalamiistayo pay laeng iti waraswaras, kap. Didatayto kasuan iti vote buying!” kinuna ni Kagawad Banong. “Narigat no mabideoandatayo!”
Nagmalanga ni Kapitan Enteng. Iti panagkitana, saan a nagbaliw ti burnok dagiti umay iti balayda. Imbilinnan nga amin nga umay, maikkan. Awan ti pilpilienda. Kitaenna no dina maguyod met laeng dagiti bimmalasiw ken ni Angkuan a botantes.
“Kasanon dagiti saan a maallukoy, kap? Ania ti aramidentayo? Aduda!” immulagat ni Mary.
“Taktika! Isu ngarud a baliwantayo ti estratehia!” ingngirsi ni Kapitan Enteng. Bimmullad dagiti matana iti nalagipna. Imbilinna ken ni Mary nga awaganna ni Ka Zoilo.
“Adda ipaaramidko kadakuada!” ingngirsina.
(Maituloyto)
