Kolum ni VILLAMOR C. VISAYA JR. (Nailathala ito sa June 15 – 21, 2024 print edition)
Ang pagkakaroon ng maritime patrols sa West Philippine Sea (WPS) ay higit sa lahat para sa Philippine Air Force (PAF), bukod sa Philippine Navy, sa hangaring protektahan ang mga karapatan ng soberanya ng Pilipinas.
Ang humahadlang sa regular na maritime patrol para subaybayan ang malawak na teritoryong karagatan ng Pilipinas ay ang kakulangan ng sasakyang panghimpapawid.
Gayunpaman, kailangan nilang iplano ang kanilang timetable upang gawin ang gawain sa kabila ng kakulangan ng mga air asset.
Bagama’t mahigpit, inanunsyo pa ng China kamakailan na mayroon itong regulasyon sa Beijing na nagbibigay ng kapangyarihan sa coast guard nito na pigilan ang mga dayuhang mamamayan na umano’y lumalabag sa inaangkin nitong mga lugar sa South China Sea.
Kung pag-aaralan mo ito nang mas malalim at mahulaan ang mga epekto nito, ang mga mangingisda na dating lumulubog at malayang mangisda sa lugar ay magdadalawang isip ngayon. Ang mga mangingisda ay umaasa para sa mas maraming isda na mahuhuli sa lugar.
Inaangkin nila ang hurisdiksyon sa mga bahagi ng South China Sea at nagpataw pa ng pagbabawal sa pangingisda.
Saklaw ng lugar ang isang bahagi ng Pilipinas sa kahabaan ng Bajo de Masinloc, na mas kilala bilang Scarborough o Panatag Shoal), mula Mayo 1 hanggang Setyembre 16. Ang lugar ay nabibilang sa territorial waters at ang mga lugar sa loob ng exclusive economic zone (EEZ) ng bansa.#