Kolum ni VILLAMOR C. VISAYA JR. (Nailathala ito sa February 1 – 7, 2025 print edition)
PWEDE bang manatili ang isang overseas worker na magkaroon ng parental authority sa kanyang mga anak sa kabila ng kanyang pagiging absentee na magulang? Sinagot ito sa pinakahuling desisyon ng Korte Suprema na isinulat ni Associate Justice Jhosep Lopez na nagpahayag na walang sinuman ang maaaring kumuha ng paggamit ng parental authority mula sa mga overseas Filipino worker (OFWs), kahit na may sole custody, sa kanilang mga anak kahit na sila ay nagtatrabaho sa ibang bansa.
Pinanindigan ng SC ang nag-iisang kustodiya ng isang OFW na ina sa kanyang mga menor de edad na anak, na may provisional custody na ipinagkaloob sa kanilang lola na naninirahan sa Pilipinas.
Ang desisyon ay dumating pagkatapos ng isang hindi pagkakaunawaan sa kustodiya sa pagitan ng isang ina at ama na naghiwalay noong 2017 pagkatapos ng apat na taong kasal.
Napagkasunduan ang joint custody arrangement at ang ama ay nagbigay ng pinansiyal na suporta para sa mga anak.
Maayos ang usapan noong una ngunit nang pumunta ang ina sa France para magtrabaho, madalas na iniiwan ng dati niyang asawa ang kanilang mga anak sa pangangalaga ng iba nang walang pahintulot.
Upang matiyak ang kapakanan at seguridad ng mga bata, dinala sila ng ina sa kanyang ina na may kasamang dokumentong notarisado na nagtatalaga sa kanilang lola sa ina bilang kanilang tagapag-alaga sa kanyang pagkawala.
Nakaramdam ng hinanakit, nagsampa ng habeas corpus petition ang ama, humihingi ng kustodiya sa mga bata na noon ay 2 at 3 taong gulang, na ikinatwiran na ang pagkawala ng ina ay nag-disqualify sa kanya sa custodial rights.
Ang kanyang petisyon ay tinanggihan ng Regional Trial Court (RTC) at sa halip ay ibinasura ang petisyon ng ama. Ginawaran ang ina ng eksklusibong awtoridad ng magulang at permanenteng kustodiya ng mga bata.
Napag-alaman na ang ama ay isang nakagawian na umiinom, naninigarilyo, at isang lalaking may mahabang kasaysayan ng marahas na pag-uugali.
Habang pinasiyahan ng korte na sa ilalim ng Article 220 ng Family Code, kasama sa awtoridad ng magulang ang karapatang panatilihin ang mga bata sa kanila, binanggit ng RTC na ang mga bata sa ilalim ng pangangalaga ng kanilang lola habang binibigyan ang ama ng mga karapatan sa pagbisita.
Gayunpaman, binago ng Court of Appeals (CA) ang desisyon at pinagtibay ang pinagsamang awtoridad ng magulang para sa parehong mga magulang ngunit pinapanatili ang nag-iisang kustodiya sa ina at pansamantalang kustodiya sa lola.
Sa pagpapasya na ang absentee OFW ay hindi itinuring na absent o lumiban dahil lamang sa pagtatrabaho sa ibang bansa, hindi siya inaalisan ng kanyang karapatan na gamitin ang awtoridad ng magulang o magkaroon ng kustodiya ng kanilang mga anak.#
